Nutuk Nedir?
* Dinleyenleri coşturmak ve belli bir amaca yöneltmek; onlara bir duyguyu, bir düşün­ceyi, bir isteği, bir ülküyü aşılamak; önemli açıklamalarda bulunmak için yapılan et­kili, coşkulu konuşmalara söylev (nutuk) denir.

* Nutuk, hitabet; söz, söyleyiş anlamlarına gelmektedir.

* Söylev, dinleyicilerin eğitim durumuna, mesleki yapılarına, yaşlarına, göre fark­lılık arz eder.

* Hemen hemen her konuda söylev verilebilir. Fakat dini, askeri, siyasi söylevler önemlidir.

* Söylevi gerçekleştiren kişiye hatip de denilir.

* İyi bir söylevin olması için söylevi gerçekleştiren kişinin diksiyonunun iyi olma­sı, sesinin etkili olması, topluluğun psikolojik yapısını iyi bilmesi, tonlamaya dik­kat etmesi, sözlerini el, kol ve yüz hareketleriyle desteklemesi gerekir.

* Topluluğu söylevdeki düşünceye inandırmak için hatibin, samimi olması gere­kir.

* Hatibin söylevden önce konuyla ilgili hazırlık yapması gerekir. Hatırlatıcı kısa notlar - başlıklar - olabilir.

* Söylev yapacak kişinin zaman konusunda prova yapması gerekir. Anlatılacak şeyler topluluğu sıkacak şekilde uzun olmamalı.

* Söylevdeki ifadeler ahlaki çerçevede, abartıya kaçmayacak şekilde olmalıdır.

** İlk örnekleri Yunan edebiyatında ( DEMOSTHENES, CİCERO ) görülür.

** Türk edebiyatındaki ilk örneği "GÖKTÜRK KİTABELERİ"dir. (8. yy. )

** MUSTAFA KEMÂL ATATÜRK'ün "NUTUK" ( SÖYLEV ) adlı eseri de bu türün en güzel örneklerindendir. 

 

Örnek Soru:

Aşağıdaki ifadelerin hangisinde söylevle ilgili bilgi yanlışı vardır?

A) Söylev, sözlü anlatım türlerinden biridir.

B) Söylevi gerçekleştiren kişinin diksiyonunun iyi olması gerekir.

C) Söylev, topluluğun ilgi alanına yönelik olmalıdır.

D) Söylev, topluluğu sıkıcı nitelikte çok uzun olmamalı.

E) Söylevi gerçekleştiren kişiye münekkit denir.

Cevap: E

 

Örnek Soru:

I.     Söylev verilmeden önce söylevi verecek kişi prova yapmalıdır.

II.    Söyleyişte yersiz ve gereksiz vurgular, abartılı sözler olabilir.

III.   Söylev veren, konuştuğu konuyu çeşitli yönleriyle bilmelidir.

IV.   Söylev veren etkili ve kısa cümlelerle güven içinde söze başlamalı ve hemen asıl konuya geçmelidir.

V.    Toplayıcı ve zihinde kalabilecek heyecanlı ve açık cümlelerle söylev bitirilmeli­dir.

Söylevle ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

Cevap: B